Tablica przy
wejsciu na cmentarz upamiętniająca żołnierzy Batalionu
"Zośka"
Napis na płycie:
W DNIU 8 SIERPNIA 1944 ROKU PODCZAS
POWSTANIA WARSZAWSKIEGO W CIĘŻKIM BOJU
W WALCE Z NIEMCAMI W OBRONIE WOLI
NA TYM CMENTARZU POLEGLI ŻOŁNIERZE
ARMII KRAJOWEJ BATALIONU "ZOŚKA"
KOMPANII "RUDY" PLUTONU "ALEK"
Tablica przed
Kaplicą Halpertów upamiętniająca żołnierzy Batalionu "Pięść"
***
Przed
laty w "Warszawskich pożegnaniach" o Powstaniu Warszawskim na
Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim pisał Jerzy Kasprzycki:
"Był on zawsze bardzo dostojny i onieśmielający. O ile we wspomnieniach przedwojennych inne cmentarze, włącznie z żydowskim, były jakby "domowe"
i na swój sposób pogodne, o tyle oba cmentarze przy Młynarskiej (luterański i kalwiński) otaczal wtedy majestat śmierci mocno odczuwalny. Nastrój ten
wzmocniony został w czasie wojny, gdy podczas Powstania 1944 r. toczyły się tu szczególnie zacięte walki. Nasi chłopcy i dziewczęta ginęli wsród tych
monumentalnych kaplic, wyniosłych mauzoleów, oznaczonych przeważnie niemieckimi nazwiskami. Pokrętne wątki historii Warszawy krzyżowaly się
za murami cmentarzy ewangelickich w ogniu karabinów maszynowych i granatników. Upiorny grymas wojny sprawił, że Niemcy niszczyli bezlitośnie groby
swoich rodaków, osadników niemieckich, którzy niegdyś założyli ten cmentarz, a których spolszczone prawnuki - bywało - broniły polskiej Warszawy"
Jerzy Kasprzycki, Warszawskie pożegnania nr 904, "Źycie Warszawy 14/15.11.1987
"Był on zawsze bardzo dostojny i onieśmielający. O ile we wspomnieniach przedwojennych inne cmentarze, włącznie z żydowskim, były jakby "domowe"
i na swój sposób pogodne, o tyle oba cmentarze przy Młynarskiej (luterański i kalwiński) otaczal wtedy majestat śmierci mocno odczuwalny. Nastrój ten
wzmocniony został w czasie wojny, gdy podczas Powstania 1944 r. toczyły się tu szczególnie zacięte walki. Nasi chłopcy i dziewczęta ginęli wsród tych
monumentalnych kaplic, wyniosłych mauzoleów, oznaczonych przeważnie niemieckimi nazwiskami. Pokrętne wątki historii Warszawy krzyżowaly się
za murami cmentarzy ewangelickich w ogniu karabinów maszynowych i granatników. Upiorny grymas wojny sprawił, że Niemcy niszczyli bezlitośnie groby
swoich rodaków, osadników niemieckich, którzy niegdyś założyli ten cmentarz, a których spolszczone prawnuki - bywało - broniły polskiej Warszawy"
Jerzy Kasprzycki, Warszawskie pożegnania nr 904, "Źycie Warszawy 14/15.11.1987
Archiwalne zdjęcia z okresu Powstania Warszawskiego
